در حال حاضر غلبه بر ناامیدی برای بسیاری از افراد جامعه اهمیت دارد. بدون شک نمی توان شخصی را در دنیا پیدا کرد برای یکبار هم که شده در زندگی احساس نا امیدی نکرده باشد. دکتر میثم شکری ساز معتقد است که احساس یاس و ناامیدی یکی از حس های طبیعی است. اما نباید این احساس را به حال خود رها کرد تا زندگی ما را تحت الشعاع خود قرار دهد. به همین دلیل غلبه بر ناامیدی برای رهایی از این معضل ضروری می باشد. احساس یاس می تواند فرد را از انجام هر کاری حتی کارهای روزمره ناتوان کند.
از طرف دیگر این احساس باعث می شود فرد خود را از دوستان خود دور و یا دیگر ورزش نکند. به طور کلی این احساس سبب می شود فرد به کارهایی که قبلا علاقه داشته توجه نکند و از انجام آن ها پرهیز کند. ناامیدی اثرات مخرب زیادی بر زندگی می گذارد. این احساس می تواند توام با غم و ناراحتی باشد. یعنی تمام احساسات منفی را می تواند به سوی فرد جذب کند.
یکی از این احساسات منفی کاهش اعتماد به نفس است. پایین آمدن اعتماد به نفس با احساس ناامیدی ارتباط مستقیم دارد. اغلب افرادی که در زندگی ناامید هستند معمولا افرادی با اعتماد به نفس پایین می باشند. اضطراب اجتماعی و افسردگی از دیگر احساسات منفی است که ناامیدی منجر به بروز آن ها می شود. به طور کلی احساس ناامیدی می تواند فرد را در غم و انزوا غرق کند.
بنابراین اگر فرد تلاش نکند بر این احساس غلبه کند مطمئنا در انزوا خواهد ماند. از این رو در این مطلب برخی از روش های غلبه بر ناامیدی را معرفی می کنیم. این راهکارها به شما کمک می کند احساس خود را شناخته و برای تغییرات مثبت وارد عمل شوید.
دلایل یاس و ناامیدی چیست؟
ناامیدی می تواند بر اساس عوامل مختلفی در افراد بروز کند. گاهی بر اثر حوادث تلخ و ناراحت کننده یا اتفاقات منفی و استرس آور است. برخی مواقع هم به دلیل اختلالات خوردن، اختلال دو قطبی، اعتیاد به مواد مخدر و الکل، افسردگی و اضطراب و … می باشد. در واقع دلایل یاس و ناامیدی مهم نیست. مهم این است که نگذارید این حس در شما پیشرفت کند و یا در صورت پیشرفت جلوی آن را بگیرید. چرا که اگر به موقع جلوی این حس را نگیرید هم به سلامت بدن و سلامت روان خود آسیب می رسانید و هم انگیزه ادامه زندگی را ندارید. در صورتی که فرد به این نقطه از ناامیدی برسد مطمئنا آسیب های جبران ناپذیری به زندگی خود وارد می کند. به همین دلیل روانشناسی ناامیدی برای غلبه بر این احساس راهکارهای مختلفی پیشنهاد داده که ما در ادامه مطلب به بررسی آن ها می پردازیم.
چگونه بر احساس ناامیدی خود غلبه کنیم؟
یکی از روش های غلبه بر ناامیدی این است که از بروز آن جلوگیری کنید و نگذارید این احساس در وجود شما پیشرفت کند. برای جلوگیری از احساس ناامیدی می توانید از روش های زیر استفاده کنید:
- احساس یاس را زیر سوال ببرید. وقتی فرد دچار یاس و ناامیدی شود توان انجام هیچ کار و تغییری را ندارد. اما برای اینکه این چرخه را متوقف نمایید بر این موضوع تمرکز کنید که احساس ناامیدی شما بی دلیل است و دلیل و انگیزه ای برای امیدواری پیدا کنید.
- کارهای ابتکاری انجام دهید. حتی کارهایی که قبلا آن را انجام نمی دادید یا از آن ها خوشتان نمی آمد. مثلا به دورهمی های دوستانه بروید یا پیاده روی کنید. ابتکار عمل یکی از بهترین راهکارهای درمان ناامیدی است.
- خوشبینانه به زندگی نگاه کنید. یعنی دائما فکر نکنید که نمی توانید چیزی را تغییر دهید. اتفاقا بر روی مسائلی تمرکز کنید که می توانید آن ها را تغییر دهید.
- فقط به مسائل از دست رفته فکر نکنید. به خوشبختی و ویژگی های مثبتی که دارید توجه کنید؛ مثل خانواده، دوستان، سلامتی و … .
- به گذشته نگاه کنید و فکر کنید که چگونه در گذشته بر سختی ها غلبه می کردید. مطمئنا تجربه یکی از راه های غلبه بر ناامیدی است.
- باید به این موضوع فکر کنید که مشکل و یاس و ناامیدی به وجود آمده فقط بخش کوچکی از زندگی شما است. پس نباید بگذارید این بخش کوچک تمام زندگی شما را تحت تاثیر قرار دهد. بنابراین برای دور شدن از این احساس ذهن خود را بر روی کارهای بزرگتر متمرکز کنید. مثلا کمک به دیگران یکی از بهترین روش های درمان ناامیدی است. کمک به شخصی که نیاز به کمک دارد این حس را در شما به وجود می آورد که تنها نیستید و زندگی ارزشمندی دارید.
روش های درمان ناامیدی
در صورتی که احساس ناامیدی می کنید برای درمان آن بهتر است به نکات زیر توجه کنید:
- به این فکر کنید که آینده نامعلوم است و مطمئنا فرصت های مثبت و عالی در آینده وجود دارد. پس به آینده امیدوار باشید.
- نگاه خود به آینده را تغییر دهید. این مورد یکی از بهترین روش های درمان ناامیدی است. به شغل یا رابطه یا هر چیز دیگری که منتظر آن هستید فکر کنید.
- از انزوا جدا خودداری کنید. انزوا یکی از تله های ناامیدی است. انزوا اضطراب و افسردگی فرد را بیشتر می کند. بنابراین برای غلبه بر ناامیدی حتی اگر تنها هستید از آن خارج شوید و با دوستان و خانواده خود وقت بگذرانید یا به یک کافه بروید و در کنار دیگران باشید.
- ورزش کردن از دیگر روش های درمان قطعی ناامیدی است. محال است کسی احساس یاس و ناامیدی کند اما به او پیشنهاد ورزش کردن نشود. چرا که هم سبب تقویت روحیه می شود و هم فرد به دلیل ورزش کردن از محیط خانه خارج می شود. ورزش به قدری بر روی ناامیدی تاثیر می گذارد که حتی با ورزش کردن در خانه هم می توان بر روی آن غلبه کرد.
- یکی دیگر از روش های درمان ناامیدی پرهیز از مصرف الکل و مواد مخدر است. الکل و مواد مخدر به طور موقت سبب شادی در فرد می شوند. این مواد در دراز مدت حال افراد را بدتر می کنند و سبب افزایش افسردگی می شوند. در واقع مصرف الکل و مواد مخدر به سلامت روان شما آسیب می رسانند.
- خواب کافی داشته باشید. خواب برای سلامتی و افزایش سلامت روان ضروری است. پس سعی کنید روزانه 7 تا 8 ساعت بخوابید.
راهکارهای مفید برای درمان قطعی ناامیدی
- با دوستانتان وقت بگذرانید. البته دوستانی انتخاب کنید که دغدغه و مشکل شما برای آنها اهمیت دارد. سپس مشکل خود را با آنها درمیان بگذارید. افسردگی و احساس ناامیدی سبب می شود فرد میل به انزوا و دور شدن از جمع را داشته باشد پس سعی کنید بر این میل غلبه کنید. برای غلبه بر ناامیدی حتی شده روزی یک ساعت با دیگران معاشرت داشته باشید.
- احساس خود را بپذیرید و سعی نکنید با آن مبارزه کنید. اگر به دنبال درمان قطعی ناامیدی هستید احساس خود را بدون ترس و مقاومت بپذیرید. بعد از آن دیگر ناامیدی و افسردگی اصلا احساس عجیب و غریبی نیست.
- یکی از موثرترین روش های غلبه بر ناامیدی مثبت اندیشی است. پس سعی کنید نگاه منفی به دنیا و جامعه را کنار بگذارید و عشق و همدلی را به دیگران نشان دهید. مثبت اندیشی می تواند فقط یک لبخند به دیگران باشد.
- خودتان را اذیت نکنید و با خودتان خوب باشید. یکی از روش های درمان ناامیدی این است که به خود استراحت دهید. به فاکتورهای مهم که در نظر شما کوچک هستند مثل سلامتی، زنده بودن، قوی و باهوش بودن بیشتر توجه کنید و برای این نعمت ها شاد باشید. اگر استعدادهای خود را به خوبی نبینید و با خودتان خوب رفتار نکنید مطمئنا هیچ ارزشی برای موفقیت های خود قائل نیستید.
- از کینه و عصبانیت دوری کنید و سعی کنید دیگران را ببخشید.
- به هیچ وجه خودتان را با دیگران مقایسه نکنید. اگر دائما زندگی خود را با دیگران مقایسه کنید مطمئنا احساس بدتری پیدا می کنید و ناامیدی شما بیشتر می شود.
- گریه کنید. گریه کردن یکی از روش غلبه بر ناامیدی است. چرا که یک واکنش طبیعی در برابر ناراحتی می باشد. روانشناسی ناامیدی اثبات کرده گریه کردن استرس فرد را کم و احساس او را بهتر می کند.
سایر روش های درمانی ناامیدی
علاوه بر روش های ذکر شده راه های دیگری هم برای غلبه بر ناامیدی توصیه می شود که عبارتند از:
- احساس خود را با دوستان و خانواده درمیان بگذارید.
- غذای سالم بخورید. غذاهای فرآوری شده احساسات منفی را در افراد بیشتر می کنند. همچنین غذای سالم سبب ثابت ماندن قند خون می شود. افزایش قند خون میزان ناامیدی و استرس را در افراد بیشتر می کند.
- با یادداشت وقایع روزانه می توان افکار منفی را کاهش داد.
- مدیتیشن و یوگا انجام دهید تا علائم افسردگی، ناامیدی و استرس خود را کم کنید.
- موسیقی گوش دهید تا روحیه خود را تقویت کنید.