پروپاگاندا از نگاه دکتر میثم شکری ساز

طبق صحبت های دکتر میثم شکری ساز پروپاگاندا مجموعه ای از راهبردهایی است که برای اقناع کردن افراد طراحی شده اند. می توان از آن برای متقاعد کردن مردم برای باور کردن یک ایده، خرید محصول یا حمایت از یک هدف خاص استفاده کرد. این اصطلاح غالبا با اغراق در باورها، ایده ها یا مسائل کلیشه ای یا یک حقیقت اساسی همراه می باشد. همچنین معمولاً حاوی اطلاعاتی است که برای تأثیرگذاری بر افکار عمومی دستکاری شده اند.

انواع پروپاگاندا مبتنی بر آرمان ها و باورهای اساسی هستند که می توان آنها را از قبل در میان مردم یافت. این نوع از تبلیغات ابتدا یک ایده یا باوری را در نظر می گیرند و آن را به عنوان یک واقعیت معمولاً با رنگ های پررنگ، حروف گرافیکی و ادعاهای اساسی و قوی ارائه می دهند که توسط اکثریت مردم قابل درک می باشد.

در سال 1939، دانشمندان علوم اجتماعی، آلفرد و الیزابت لی، برای اولین بار در کتاب خود به نام هنرهای زیبای تبلیغات، Propaganda را به عنوان مجموعه ای از هفت تکنیک متداول طبقه بندی کردند. این هفت تکنیک عبارتند از:

• برچسب زدن (Name Calling)
• شعارهای فریبنده (Glittering Generalities)
• انتقال (transfer)
• تاییدیه (testimonial)
• استفاده از افراد ساده و معمولی (plain-folk )
• تکنیک کارت انبوه (card-stacking)
• توسل به اکثریت (bandwagon).

از دید دکتر میثم شکری ساز قدرت هر یک از این دسته بندی ها به جذابیت آنها در برانگیختن احساسات افراد و غلبه بر منطق یا عقل آنها بستگی دارد. در واقع احساسات فرد را می توان با استفاده از یکی از تکنیک های بالا یا چند نمونه از تکنیک های تبلیغاتی برانگیخت.

ویژگی های جوسازی های تبلیغات سیاسی

طبق نظر دکتر میثم شکری ساز فراتر از معنی پروپاگاندا که در بالا ذکر شد، خود این فرآیند به شدت به اخلاق و روحیه متکی است. این فرایند تبلیغاتی خاص تنها در صورتی از قوه عقل استفاده خواهد کرد که به دو مورد دیگر دسترسی داشته باشد. در واقع این نوع تبلیغات نگران حقایق و ارقام موجود نیست؛ در عوض، در راستای ترغیب مخاطبانش به پاسخ های احساسی آنها متکی است. هم در این نوع تبلیغات و هم در تبلیغات تجاری از تکنیک های مشابهی استفاده می شوند. با این حال Propaganda عموماً یک اصطلاح منفی در نظر گرفته می شود، حتی اگر از آن بتوان برای دستیابی به اهداف مثبت استفاده کرد.

بر باور دکتر میثم شکری ساز اصطلاح تبلیغات تجاری عموماً مفهومی منفی ندارد، اگرچه هدف آن ترغیب روانشناختی مخاطبان هدف به خرید یک محصول است. این نوع تبلیغات در درجه اول با افزایش فروش مرتبط می باشد. در حالی که انواع پروپاگاندا بیشتر به تغییر نگرش و سیاست عمومی توجه دارند و با ویژگی های خاصی تعریف می شوند که آنها را از حقایق ساده متمایز می کنند. این ویژگی ها معمولاً انگیزه های پنهان یا منفی آنها را آشکار می نمایند. این ویژگی ها عبارتند از:

• توسل به عواطف به جای عقل
• دارای اطلاعات ارزش محور می باشند و به قضاوت ها، پیش داوری ها، ایده ها و اعتقادات مخاطبان دسترسی دارند.
• از اطلاعات انتخابی استفاده می نمایند و تعادل را حفظ نمی کنند.
• نیت و انگیزه در آنها مهم هستند. در واقع هدف خاصی را دنبال می کنند.

پروپاگاندا از چه رسانه هایی استفاده می نماید؟

پروپاگاندا از رسانه های مختلف برای جلب توجه و مخاطبان هدف استفاده می کند. این رسانه ها عبارتند از:

مثال پروپاگاندا

از دید دکتر میثم شکری ساز کاربردهای بسیار واضحی از انواع پروپاگاندا وجود دارند که بسیاری از افراد با آنها آشنا می باشند. برای مثال می توان به تبلیغ های سیاسی ضد یهود آلمان نازی یا پوسترهای طرفداران جنگ در ایالات متحده در طول جنگ های جهانی اول و دوم اشاره کرد. برای آشنایی بیشتر می توانید فیلم The Moon is Down اثر جان اشتاین بک را ببینید. این رمان به عنوان رمانی دموکراسی خواهانه برای کشورهای اشغال شده جنگ جهانی دوم نوشته شده است. کتاب اشتاین بک یک موفقیت بزرگ تلقی می شد که به طور مخفیانه توسط شورشیان زیرزمینی در سراسر اروپا ترجمه و منتشر شد.

در پاسخ به افزایش انواع پروپاگاندا و نگرانی از اینکه عموم مردم نمی دانند چگونه اطلاعات را به طور انتقادی تجزیه و تحلیل کنند، موسسه تحلیل تبلیغ های سیاسی در سال 1937 توسط ادوارد فایلن، کرتلی ماتر و کلاید آر. میلر تأسیس شد. هدف این موسسه ارائه اطلاعات عمومی در مورد انواع جوسازی های سیاسی، تاکتیک های مورد استفاده و راهبردهای تجزیه و تحلیل آن به منظور مبارزه با اثرات روانی و موفقیت چنین تبلیغاتی بود.

انواع پروپاگاندا

برچسب زدن (Name Calling): در این تکنیک از توهین استفاده می کنند تا کاستی های درک شده طرف مقابل یا دشمن را نشان دهند. این تکنیک می تواند به استفاده از کلیشه ها و توهین ها متوسل شود.

شعارهای فریبنده (Glittering Generalities): کلمات یا شعارهای توخالی هستند که با استفاده از جملات مبهم و اغلب غیر قابل اثبات، صدای افراد را بهتر از آنچه می باشند، به گوش مردم می رسانند. این تکنیک به ویژه در مبارزات سیاسی استفاده می شود و از کلمات و شعارهای مثبت اما بی معنی استفاده می نماید.

انتقال (transfer): در این نوع تکنیک از Propaganda برای قابل اعتمادتر نشان دادن یک فرد یا بهتر نشان دادن یک محصول و یا هر چیزی دیگری، از المان های مثبت استفاده می کنند. به عنوان مثال، یک صاحب کسب و کار برای قابل اعتمادتر یا قابل احترام تر به نظر رسیدن در کشورش، سعی می کند در تبلیغاتش از پرچم میهن خود استفاده کند.

تاییدیه (testimonial): در این نوع تکنیک برای بهتر نشان دادن تبلیغات از شهرت افراد مشهور استفاده می کنند. این تکنیک معمولاً به عنوان وسیله ای متقاعد کننده در تبلیغات سیاسی و انواع تبلیغات دیگر استفاده می شود. فرض کنید که به دنبال یافتن یک خمیر دندان با کیفیت هستید. از هر پنج دندانپزشک، چهار دندانپزشک یک برند خاص را توصیه می کنند. شما به احتمال زیاد برای آن برند پول خرج خواهید کرد؛ زیرا کسی که ظاهراً بیشتر از شما در مورد آن محصول می داند به شما می گوید که از آن استفاده کنید.

این مطلب ادامه دارد…