طبق صحبت های دکتر میثم شکری ساز فین تک، به‌عنوان ترکیبی از فناوری و خدمات مالی شناخته می‌شود که یکی از حوزه‌های پرسرعت رشد در اقتصاد جهانی است. این صنعت در ایران با توجه به افزایش نفوذ اینترنت، گسترش استفاده از گوشی‌های هوشمند و نیاز به خدمات مالی نوین، به سرعت در حال توسعه می‌باشد. با توجه به پتانسیل‌های موجود و حمایت‌های دولتی و خصوصی، این صنعت در ایران می‌تواند نقش مهمی در تحول اقتصادی و تسهیل زندگی روزمره مردم ایفا کند. در این مقاله، وضعیت فعلی صنعت FinTech در ایران را بررسی کرده و به چالش‌ها و فرصت‌های پیش‌روی این حوزه پرداخته‌ایم.
فین تک چیست؟
از زبان دکتر میثم شکری ساز فین تک یا فناوری مالی، به ترکیب دو واژه «مالی» و «فناوری» اشاره دارد که در آن شرکت‌ها با استفاده از نوآوری‌ها و تکنولوژی‌های پیشرفته، خدمات مالی را به شیوه‌های جدید و کارآمدتری ارائه می‌دهند. این حوزه شامل طیف گسترده‌ای از کاربردها است که از اپلیکیشن‌های موبایل برای انجام تراکنش‌های بانکی تا پرداخت‌های آنلاین، اعطای وام‌های دیجیتال، مدیریت سرمایه و استفاده از هوش مصنوعی برای تحلیل و پیش‌بینی ریسک‌های مالی را در بر می‌گیرد.
فناوری با دیجیتالی‌سازی و ساده‌تر کردن فرآیندهای مالی، به افراد و کسبوکارها کمک می‌کند تا به سرعت و به صورت موثرتری به خدمات مالی دسترسی داشته باشند. این تحول در ارائه خدمات مالی باعث شده تا کاربران بتوانند با سهولت بیشتری امور مالی خود را مدیریت کنند. همچنین از مزایای فناوری‌های نوین بهره‌مند شوند.
انواع فین تک و حوزه های آن
در ادامه به بررسی حوزه های فین تک خواهیم پرداخت:
- شرکت‌های وام‌دهی: در صنعت وام‌دهی، فرآیند وام‌گرفتن را ساده کرده‌اند. در گذشته، مردم برای دریافت وام باید به بانک‌ها یا اتحادیه‌های اعتباری می‌رفتند، اما امروزه بسیاری از شرکت‌های FinTech وام‌های مصرفی را به صورت آنلاین و با فرآیندهای خودکار ارائه می‌دهند. این شرکت‌ها از نرم‌افزارهای پیشرفته برای ارزیابی اعتبار وام‌گیرندگان استفاده می‌کنند و فرآیند پذیره‌نویسی به صورت خودکار انجام می‌شود.
- نمونه‌ها: Kabbage، Borrowell
- شرکت‌های متخصص در پرداخت: این شرکت‌ها به افراد اجازه می‌دهند بدون نیاز به مراجعه به بانک‌ها، برای دیگران پول ارسال کنند. همچنین هزینه‌های گزاف بانکی برای نقل‌و‌انتقالات همتا‌به‌همتا را حذف کرده است. آن‌ها معمولا از فناوری‌هایی مانند بلاک‌چین استفاده می‌کنند.
- نمونه‌ها: Circle، Venmo
- نقل و انتقالات بین‌المللی پول: این حوزه از انتقال بین‌المللی پول را سریع‌تر و کم‌هزینه‌تر می‌کنند. با استفاده از این خدمات، مردم می‌توانند پول خود را با هزینه کمتر و سرعت بیشتر به کشورهای دیگر منتقل کنند.
- نمونه‌ها: Ripple
- امور مالی شخصی: شرکت‌های فناوری مالی در این حوزه ابزارها و اپلیکیشن‌هایی ارائه می‌دهند که به افراد کمک می‌کند تا امور مالی شخصی خود را مدیریت کنند. این خدمات شامل بودجه‌بندی، مشاوره مالی، پس‌انداز و سرمایه‌گذاری است.
- نمونه‌ها: Mint، Level Money
- تامین مالی سهام: شرکت‌های فناوری مالی در این بخش فرآیند جمع‌آوری سرمایه برای کسبوکارها را ساده‌تر می‌کنند..
- نمونه‌ها: Crowdcube، Seedrs
- بانکداری در خدمت مصرف‌کنندگان: شرکت‌های FinTech در این حوزه گزینه‌های بانکی بهتری را برای مصرف‌کنندگان ارائه می‌دهند. از دید دکتر میثم شکری ساز این خدمات شامل کارت‌های نقدی و اعتباری دیجیتال است که به افراد کمک می‌کند تا امور بانکی خود را به صورت آنلاین مدیریت کنند.
- نمونه‌ها: Green Dot، Netspend
- بیمه: شرکت‌های فناوری مالی در بازار بیمه، بیشتر بر توزیع تمرکز دارند و از برنامه‌ها برای دسترسی به مشتریانی که پوشش بیمه‌ای ندارند، استفاده می‌کنند. این شرکت‌ها به افراد امکان می‌دهند تا بیمه‌های موقتی و موردی خریداری کنند.
- نمونه‌ها: Zego، Marshmallow
این حوزه‌ها نشان‌دهنده تنوع و گستردگی خدماتی است که انواع فین تک ارائه می‌دهد. هر یک از این تخصص‌ها با استفاده از فناوری‌های پیشرفته به بهبود و تحول در خدمات مالی کمک می‌کنند.
تفاوت های فین تک و استارت آپ در چیست؟
بر باور دکتر میثم شکری ساز فین تک‌ها و استارت‌آپ‌ها دو نوع شرکت نوآورانه هستند که هر چند شباهت‌هایی دارند، اما در چندین زمینه اساسی تفاوت دارند. در ادامه، تفاوت‌های اصلی بین این دو را بررسی می‌کنیم:
- تمرکز صنعتی:
- FinTech به طور خاص بر صنعت مالی تمرکز دارد و با استفاده از فناوری‌های نوین، خدمات مالی را بهبود می‌بخشند.
- استارت‌آپ‌ها می‌توانند در هر صنعتی از فناوری و تجارت الکترونیک گرفته تا سلامت و آموزش فعالیت کنند.
- مدل کسب و کار:
- FinTech خدمات مالی مانند پردازش پرداخت، وام‌دهی و سرمایه‌گذاری را ارائه می‌دهند.
- استارت‌آپ‌ها مدل‌های کسب و کار متنوعی دارند که ممکن است شامل فروش محصولات، ارائه خدمات آنلاین یا تولید نرم‌افزار باشد.
- تامین مالی:
- FinTech به دلیل الزامات نظارتی بیشتر و نیاز به زیرساخت‌های مالی قوی، معمولا به سرمایه‌گذاری بیشتری نیاز دارند.
- استارت‌آپ‌ها بسته به صنعت و مدل کسب و کار، ممکن است به سرمایه کمتری نیاز داشته باشند.
- انطباق با مقررات:
- FinTech باید با مقررات سختگیرانه مالی هماهنگ باشند و اغلب تحت نظارت مقامات مالی قرار دارند.
- استارت‌آپ‌ها ممکن است تحت نظارت کمتری قرار گیرند، هرچند این موضوع بسته به صنعت متفاوت است.
- نوآوری در فناوری:
- FinTech به طور خاص از فناوری‌های پیشرفته مانند بلاک‌چین و هوش مصنوعی برای بهبود خدمات مالی استفاده می‌کنند.
- استارت‌آپ‌ها می‌توانند از این فناوری‌ها در هر زمینه‌ای برای ایجاد نوآوری و بهبود فرآیندها بهره بگیرند.
لیست انواع فین تک های موفق ایرانی
- دیجی‌پی (Digipay): دیجی‌پی خدمات متنوعی از جمله پرداخت موبایلی، پرداخت آنلاین، پرداخت اعتباری (BNPL) و پرداخت اقساطی ارائه می‌دهد. کاربران می‌توانند از این پلتفرم برای خرید شارژ، بسته اینترنت، پرداخت قبوض و اقساط استفاده کنند.
- آپ (Asan Pardakht – AP): آپ یکی از بزرگ‌ترین پلتفرم‌های پرداخت در ایران است که امکان پرداخت موبایلی، پرداخت آنلاین، خرید شارژ، بسته اینترنت و انتقال وجه را فراهم می‌کند. این پلتفرم برای کاربران ایرانی بسیار محبوب است.
- وندار (Vandar): وندار یکی از شرکت‌های پیشرو در حوزه پرداخت دیجیتال است که خدماتی مانند ارائه درگاه پرداخت آنلاین، کیف پول دیجیتال و خدمات پرداخت برای کسبوکارها را ارائه می‌دهد. این شرکت با محصولات نوآورانه خود به بهبود فرآیندهای پرداخت کمک کرده است.
- بلوبانک (BluBank): بلوبانک یک بانک دیجیتال است که زیر مجموعه بانک سامان قرار دارد. این پلتفرم خدمات بانکداری موبایلی و آنلاین مانند افتتاح حساب، مدیریت مالی شخصی و انجام تراکنش‌های بانکی را فراهم می‌کند.
- زرین‌پال (Zarinpal): زرین‌پال یکی از بزرگ‌ترین پلتفرم‌های پرداخت دیجیتال در ایران است که خدماتی مانند درگاه پرداخت آنلاین، پرداخت‌های موبایلی و پرداخت‌های POS را ارائه می‌دهد. این پلتفرم به کسبوکارها و کاربران امکان می‌دهد تا تراکنش‌های آنلاین خود را به راحتی و با امنیت انجام دهند.
- ازکی (Azki): اَزکی یک پلتفرم مقایسه و خرید آنلاین بیمه است که به کاربران اجازه می‌دهد تا قیمت و شرایط بیمه‌های مختلف را با یکدیگر مقایسه کرده و بهترین گزینه را انتخاب کنند. این پلتفرم خدمات مشاوره بیمه‌ای نیز ارائه می‌دهد.
- کارگزاری آگاه (Agah Broker): کارگزاری آگاه خدمات معاملات آنلاین سهام، آموزش‌های مالی و سرمایه‌گذاری و مشاوره مالی ارائه می‌دهد. این شرکت به عنوان یکی از پیشروان بازار سرمایه ایران شناخته می‌شود و خدمات متنوعی برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌کند.
طبق نظر دکتر میثم شکری ساز انواع فین تک‌های ایرانی با استفاده از فناوری‌های نوین توانسته‌اند خدمات مالی را بهبود بخشند. همچنین تجربه کاربری در زمینه‌های مختلفی از پرداخت تا بانکداری و بیمه را ارتقا دهند.
این مطلب ادامه دارد…