وقتی در کاری شکست میخوریم یا به طور کلی اوضاع خوب پیش نمیرود، اول از همه خودمان را سرزنش میکنیم. اغلب شکستهایمان را نشآنهای از احمق بودن یا بیارزش بودنمان میدانیم و با همین احساسات، اوضاع را برای خودمان بدتر میکنیم، اما گرفتاری در این چرخه معیوب، راه کنار آمدن با شکست را سختتر میکند. بهتر است با خودمان مهربانتر باشیم و دنیا را روی سرمان هوار نکنیم. اما چطور؟ در این مطلب قرار است با یکدیگر یک سری راهکار عملی برای کنار آمدن با شکست را بررسی کنیم. هر کدام از این راهکارها میتواند در شرایط خاصی به ما کمک کند تا با شکستهایمان کنار بیاییم. با ما همراه باشید.
راهکارهای عملی برای کنار آمدن با شکست
شکست در هر امری، یک تجربه ناخوشایند و البته ناخواسته است. هیچ دانشآموزی دوست ندارد کمترین نمره کلاس را بگیرد، هیچ متقاضی کاری دوست ندارد در جلسه مصاحبه محبوبش رد شود و البته هیچ فرد عاشقی طرد شدن توسط معشوقش را خوشایند نمیداند. بروز هر کدام از این موارد یا هزاران مدل شکست دیگری که در دنیای امروز پیش روی هر کدام از ماست، میتواند مسیر زندگی ما را تغییر دهد. با این حال یادتان نرود، شکست بخشی طبیعی و اجتناب ناپذیر زندگی است.
بسیاری از ما در مواجهه با شکست خودمان را میبازیم و ناامید میشویم، اما هستند کسانی که آن را میپذیرند و سعی میکنند با شکست کنار بیایند، از این مرحله از زندگی بگذرند و آماده مرحله بعد شوند. راهکارهای متعددی برای کنار آمدن با شکست وجود دارد که در ادامه 10 تا از مفیدترین آنها را با هم بررسی خواهیم کرد. راهکارهایی که باعث شناخت بهتر خودمان نیز میشود.
1- احساسات خود را بپذیرید
ولین راهکار عملی برای کنار آمدن با شکست، باید احساسات خود را بپذیرید. این احساسات خوشایند نیستند و شامل خجالت، اضطراب، خشم، غم و شرم میشوند. این احساسات ناراحتکننده هستند و بسیاری از ما هر کاری میکنیم تا از دست این احساسات رها شویم. جالب است بدانید مطالعهای که در سال 2017 در این باره انجام شد و در مجله تصمیمگیری رفتاری منتشر شد، نشان داده شد که نباید پس از شکست، سعی در پنهان کردن احساس بد خود داشته باشید. در این تحقیق نشان داده شده است که برعکس، فکر کردن به این احساسات و پذیرش آنها، بسیار زودتر باعث کنار آمدن با شکست میشود.
2- دست به هر کاری نزنید
راهکار دوم برای کنار آمدن با شکست این است که برای کاهش درد ناشی از شکست، دست به هر تلاش ناسالمی نزنید. برای مثال ممکن است بعد از رد شدن در یک مصاحبه کاری اینطور فکر کنید که اصلا دنبال آن شغل نبودید. کوچک جلوه دادن درد ناشی از شکست باعث کنار آمدن با آن نمیشود. همچنین ممکن است برای پر کردن خلاء احساسی که بعد از شکست عشقی احساس میکنید به مصرف مواد مخدر، الکل یا حتی روابط جنسی بی قید و بند روی آورید. استفاده از این روشها درد شما را تنها به طور موقت تسکین میدهد، پس به هیچ وجه برای کاهش درد ناشی از شکست، دست به هر کاری نزنید.
3- تمرکز خود را روی راههای سالم بگذارید
بهتر است از راههای سالم برای پرت کردن حواس خودتان استفاده کنید. تماس با یک دوست، تنفس عمیق، دوش آب گرم، پیادهروی، بازی با حیوان خانگیتان و… چند نمونه از این راههای سالم هستند. با این حال، برای هر نوع شکست راه سالم مشخصی وجود ندارد. گاه ممکن است یک پیادهروی طولانی حواس شما را پرت کند و گاه با دوش آب گرم این اتفاق بیافتد. انتخاب راه مناسب بسیار به شخصیت شما بستگی دارد. بهتر است در چنین مواقعی تمام راههای سالمی که به ذهنتان میرسد را روی یک کاغذ بنویسید و آن را که با روحیات شما بیشتر سازگاری دارد، انتخاب کنید.
4- از باورهای غیرمنطقی در مورد شکست دست بکشید
بسیاری از ما در اولین مراحل واکنش به شکستهایمان به این باور میرسیم که مثلا احمق هستیم یا اینکه زندگی ارزشمندی نداریم. شاید حتی وقتی جلوتر برویم، به این باور برسیم که دیگر قرار نیست هیچ وقت موفق شویم. این نوع باورها نادرست هستند و میتوانند مانع از انجام کارهایی شوند که ممکن است در آنها موفق شویم. به یاد داشته باشید، شکستهای ما بخشی از داستان کلی موفقیتمان هستند. به اصطلاح زندگی بالا و پایین دارد و برای همین بهتر است دست از این باورهای غیرمنطقی برداریم. هر کدام از این باورها اگر در ناخودآگاه ما رخنه کند، میتواند مانع انجام هر کار مثبتی در آینده شود.
5- واقعبین باشید
راه پنجم برای کنار آمدن با شکست این است که واقعبین باشیم. بد نیست بدانید در طی یک بررسی که در سال 2016 در مجله Clinical Psychology Review منتشر شد نشان داده شد که واقعنگری عامل مهمی در میزان تابآوری افراد در مقابل افکار پریشانی است که بعد از شکست به سراغشان میآید. به عبارت دیگر، گشتن دنبال عوامل غیرواقعی برای شکست باعث میشود که روند کنار آمدن با آن بیشتر طول بکشد و در نتیجه در طول زمان ما را ناامیدتر کند. نگرش واقعبینانهتر در چنین موقعیتی به ما کمک میکند خودمان را بهتر به چالش بکشیم و از شکستهایمان درس بگیریم.
6- هر کسی در زندگی شکست میخورد
وقتی اوضاع بد پیش میرود، این فکر بسیار به سراغ ما میآید که «چرا همیشه این اتفاق برای من میافتد؟» اما زندگی هیچکس کامل نیست. همه اشتباه میکنند. همه شکست میخورند. همه در برههای از زندگی اتفاقات بدی برایشان میافتد. اما افراد موفق کسانی هستند که دوباره بلند میشوند و ادامه میدهند. پس در این مواقع به خودتان یادآوری کنید که هر کسی در زندگی شکست میخورد، اما همه در این شکست تا همیشه باقی نمیمانند و کسانی موفق میشوند که آن را میپذیرند و ادامه میدهند.
7- حداقل شما تلاشتان را کردید
هر بار که در امتحانی شرکت میکنیم یا برای برنده شدن یک تیم تلاش میکنیم، کتابی مینویسیم یا قطعهای موسیقی میسازیم، از کسی برای قرار ملاقات دعوت میکنیم یا سعی میکنیم دوست جدیدی پیدا کنیم، در برابر اتفاقات بد آسیبپذیر میشویم. زندگی سراسر احتمالات است، پس نباید از اینکه حداقل تلاشمان را کردیم، هرچند نتیجه نگرفتیم ناراحت شویم. بنابراین، اگر اخیراً برای به دست آوردن چیزی تلاش کردهاید و شکست خوردهاید، به خاطر تلاشتان به خودتان افتخار کنید. به تلاش ادامه دهید و در طول مسیر درس بگیرید.
8- رویاپردازی کنید
زندگی بدون رویا به هیچ وجه زیبا نیست. اگر جدیدا با شکستی مواجه شدهاید و دنیا برایتان تیره و تار شده، به دنیای رویا پناه ببرید. قدرتهای درونیتان را دوباره با رویاپردازی و تخیل کشف و بازسازی کنید و دنیای ایدهآلی که همیشه دنبال آن بودید را به خودتان یادآوری کنید. این کار باعث میشود زودتر با شکست پیش آمده کنار بیایید و دوباره تلاش کنید.
9- شکست افراد مشهور را بررسی کنید
راهکار نهم برای کنار آمدن با شکست این است که زندگی افراد مشهور را بررسی کنید و با مطالعه شکستهای آنها الهام بگیرید. بهترین گزینه برای اینکار، مطالعه زندگینامه توماس ادیسون است. شاید جالب باشد اگر بدانید کارگاه ادیسون در طول زندگیاش چند بار سوخت و او مجبور شد از صفر شروع کند. فهم این نکته که بسیاری از افراد موفق مرتباً شکست میخورند، بازیگران در انتخاب نقشها رد میشوند و ورزشکاران از تیم کنار گذاشته میشوند، درسهای زیادی برای هر کدام از ما دارد. با مطالعه زندگی نامه این افراد خواهیم آموخت که چطور با شکست کنار آمدند و دوباره ادامه دادند.
10- پلن بعدی را بچینید
راهکار آخر برای کنار آمدن با شکست این است که دست روی زانویمان بگذاریم، سرپا شویم و پلن بعدی خود را بچینیم. چیدن پلن بعدی باید بعد از شناسایی اشتباهات خود و اینکه چطور میتوان از آنها درس گرفت انجام شود. پس وقت آن است که از فکر کردن به اینکه “من یک شکستخورده هستم” دست کشید و روی اینکه “من قادر به تلاش دوباره هستم” تمرکز کرد.
نظر میثم شکری ساز درباره شکست در زندگی
از دید دکتر میثم شکری ساز، شکست در زندگی نه تنها بخش نامطلوب زندگی بلکه جزو ضروریات آن است. ما تا شکست نخوریم موفق نخواهیم شد. بدون پستی، بلندی وجود ندارد. نکته مهم این است که نباید در این بخش از زندگی متوقف شد. شکستها را باید ابتدا پذیرفت، سپس بررسی کرد که چرا رخ داده و در نهایت با درس گرفتن از آن، پلن بعدی را چید. در این پلن باید نشانی از شکستها و اشتباهات گذشته وجود داشته باشد تا دوباره تکرار نشوند.
سخن پایانی
برای کنار آمدن با شکست و گذر از آن، باید به خوبی احساسات خود را بپذیرید. این احساسات هر چند ناخوشایند است، اما درسهای بزرگی برای ما دارد. در واکنش به این احساسات لازم است واقعبین بود و دست به کارهای ناسالم نزد. تمرکز خود را روی مسائل دیگر گذاشت و در نهایت با بررسی نقاط ضعف و اشتباهات، پلن بعدی را چید. امیدواریم 10 راهکار گفته شده در این مقاله برای شما مفید بوده باشد و بتوانید با استفاده از آنها از شکستهای خود گذر کنید.
مطلب پیشنهادی: 10 تله ذهنی رایج و راههای رهایی از آنها
سوالات متداول
1- راههای سالم برای پرت کردن حواس از احساسات ناخوشایند چیست؟
پیادهروی طولانی، دیدن فیلم مورد علاقه، صحبت کردن با یک دوست، سرگرم شدن با حیوانات خانگی و… هر کدام راهکاری سالم برای پرت کردن حواس خود از احساسات ناخوشایند بعد از شکست است.
2- چطور باورهای غیرمنطقی خود درباره شکست را عوض کنیم؟
با پذیرش اینکه شکستهای ما بخشی از داستان کلی موفقیتمان هستند و قرار نیست ما را متقاعد کنند که احمق هستیم یا همیشه شکست خواهیم خورد.
3- آیا رویاپردازی به ما کمک میکند با شکستهایمان کنار آییم؟
بله. دنیای ایدهآلی که همیشه دنبال آن بودید را به خودتان یادآوری کنید. این کار باعث میشود زودتر با شکست پیش آمده کنار بیایید و دوباره تلاش کنید.
